DÜNYA’DA SAĞLIK TURİZMİ
Sağlık konusu bireylerin vazgeçilmez ihtiyacı ve hakkıdır. Her ülkenin kendine özel sağlık politikası vardır. Günümüzde kişiler kendi ülkelerinde sağlık hizmeti almak yerine başka ülkelere gitmeyi tercih edebilmektedir. Bunların sebepleri arasında; kaliteli hizmet almak, kısa sürede sağlık hizmetine ulaşmak ve aynı hizmete daha uygun maliyette ulaşmak olarak gösterebiliriz. Bu gibi nedenlerle günümüzde insanlar başka ülkelerdeki sağlık hizmetlerini araştırıp, kendilerine en uygun yerde sağlık hizmetini alıyorlar.
Asya Ülkeleri
Hindistan
Hindistan birçok tedavi açısından sağladığı milayet avantajı sayesinde medikal turizmde dünya genelinde ikinci sırada yer almaktadır. Toplam 28 Eyalet ve 7 Birlik Toprağından oluşan Hindistan’da sağlık hizmetleri temel olarak eyaletler kontrolünde yürütülür. Kentsel alanlarda Birincil Sağlık Hizmetleri özel sektörler tarafından yürütülse de; kırsal alanlarda kamu sektörüne ait Birincil Sağlık Hizmetleri ve Toplum Sağlığı Merkezleri tarafından yürütülür. Geleneksel Tıp Uygulayıcılarının gerek kamu sektöründe gerek özel sektörde yaptıkları uygulamalar dışında, kırsal kesimlerde herhangi bir yetkisi olmayan kişilerin de bu uygulamaları yaptıkları bilinmektedir. Geleneksel sağlık hizmetlerinin başlıcaları ve en yaygınları Homeopati, Ayurvedik Tıp, Unani, Sissha, Yoga ve Naturopati’dir.
Hindistan’da yapılan arkeolojik çalışmalarla milattan önce 3000 yıllarnda Chennai şehrinde estatik cerrahi işlemlerinin yapıldığı bulunmuştur. Bugün Chandigarh şehri plastik cerrahi ameliyatları için özel kliniklere ev sahipliği yapmaktadır.
Hindistan dünyadaki en büyük sağlık hizmeti sunum tesisleri kümelenmelerine sahiptir. Güneydoğusunda Asyanın otomobil üretim başkenti olarak bilinen Chennai şehri, Hindistan’a gelen sınır ötesi hastaların %40’ının sağlık için tercih ettikleri şehirdir. Hindistan’ın en popüler ve en çok bilinen sağlık hizmeti sunan tesislerinin bu şehirde en az bir hastanesi mevcuttur.
Hindistanı tercih eden ülke vatandaşlarının başında ABD, Kanada ve İngiltere gelmektedir. Daha çok alternatif tıp, kemik iliği nakilleri, kardiyak bypass, göz cerrahisi ve kalça protezinde etkili olan Hindistan’ın diğer ülkelere kıyasla üçte bir düzeyinde ücretlendirmenin olduğu bilinmektedir. Diğer ülkelere göre hemen hemen aynı kalitede sağlık hizmeti sunulmaktadır. Aynı zamanda diş kliniklerinde de önemli sayıda hasta ağırlanmaktadır.
Hastanelerin teknolojik olarak iyileşmesi, İngiltere’de yaşayan Hint asıllı hekimlerin çalışma şartlarının bozulması ve Hindistan sağlık çalışanlarının gelirlerinin artmasıyla yurt dışında çalışan Hint asıllı doktorlar ülkelerine geri dönmeye başladılar. Bu sayede ülkelerine geri dönen batı ülkelerinde çalışmış Hint asıllı hekimlerle Hindistan’da batı ülkeleriyle aynı kalitede sağlık hizmeti çok daha düşük fiyatlarla sağlanmıştır.
Günü birlik cerrahi merkezleri Hindistan’da sık karşılaşılan merkezlerdendir. En sık yapılan operasyonlar., burun estetği, meme cerrahisi, liposuction ve abdominoplasti operasyonlarıdır. Bu ameliyatlar estetik amaçlı olduğu için hemen hemen hiçbir ülkede sigorta sistemi tarafından ödenmiyor, bu sebeple hastalar fiyatlandırmaya bakarak kendi ülkelerinden daha uygun nerede yapılıyorsa orayı tercih ediyor. Estetik işlemlerinde genel olarak Hindistan’daki fizyatlandırma ABD fiyatlarının %25’i kadar olduğu bilinmektedir.
Hindistan’ın sağlık turizmi hastalarına yönelik hizmet sunan en popüler hastane grubu Apollo Hastane Grubudur. Hem Hindistan merkezine hasta yönlendirmek hem de bilinirliği arttırmak için Katar, Umman, Mauritus, Sri Lanka, Bangladeş, Gabon ve Nijerya’da sağlık tesisleri açmıştır.
Yeni dönem yapılan sağlık tesislerinde kampus yapısı tercih edilmekte ve burada otellerle işbirliği yapılarak postoperatif rehabilitasyon hizmetlerinin sunulacağı tesisleri hastanelerle entegre etmişledir.
Sağlık personellerinin kalitesine bakıldığında, halen eğitim sürecinde olan hekimler eğer daha ileri bir eğitim almak için ülke dışına devlet desteği ile gnderildiğinde geri dönüşlerinde sağlık turizmi sunan merkezlerde belirli bir süre çalışma zorunluluğuna tabi olmaktadırlar. Son dönemlerde ileri cerrahi teknik beceri eğitimi veren kuruluşların Hindistan’da yapılanması nedeniyle artık batı ülkelerinde hizmet sunan hekimlerin becerilerini geliştirmek için Hindistan’ı tercih ettikleri görülmektedir.
Irak
1980 yıllarında Irak’taki sağlık sistemi Ortadoğu’daki en başarılı sistemlerden birisi durumundaydı. Ancak devletin genel sağlığa ayırmış olduğu payın %90 oranında kesilmesi 1. Ve 2. Körfez savaşları ve Irak’a uygulanan 13 yıllık ambargo ile birikte bu sistem gittikçe gerilemeye başlamıştır. Bu dönemden sonra doğum sırasında anne ölüm oranı yaklaşık 3 katına çıkmıştır. Sağlık sektöründe çalışanların almış oldukları ücretlerde büyük düşüş yaşanmaktadır. 1990 yılından 2005 yılına kadar özellikle güney kesimlerde salgın hastalıklar daha yaygın hale gelmiştir. 2009 yılına kadar sağlık sistemine bütçeler ayrılsa da Irak’ta patlamalar ve şiddet olayları yüzünden yaklaşık 3 milyon insan engelli durumuna gelmiştir.
Bir zamanlar bölge ülkelerine kıyasla kuvvetli zemine ve örnek sağlık sistemine sahip olan Irak, son zamanlarda yaşamış olduğu savaşlar ve aldığı ekonomik ve siyasal darbelerle sağlık turizminde sahip olduğu standardı koruyamamıştır. Türkiye yüksek kaliteli sağlık sunumu ile komşu ülkemiz olan Irak’a ihtyaç duyduğu sağlık hzimeti ve özellikli cerrahi operasyonlarını sunabilecek kapasitededir.
Moğolistan
Moğolistan sağlık hizmetleri, kamu ve özel sağlık kurumları tarafından sağlanmaktadır. Sağlık sigortası sistemi vardır. Ulusal Bulaşıcı Hastalıkları Araştırma Merkezi, Sosyal Sağlık Merkezi, Anne ve Çocuğu Sağlığını Koruma Merkezi, İlaç Bilgi Merkezi, Alternatif Tıp Merkezi gibi kurumlar faaliyet göstermektedir. Özel klinikler cerrahi, diş hekimliği, oftalmoloji, jinekoloji, kozmetik, masaj ve laboratuar çalışmalarında faaliyet göstermektedir. Kliniklerde genelde akupunktur, masaj, kayropraktik tedavisi, ısıl işlemler, bitkisel ilaç, kımız terapisi gibi alternatif tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Sağlık alanında Rusya, Japonya, Çin ve Güney Kore ile işbirliği içindedir.
Moğolistan’da özel ve gönüllü olmak üzere iki tip sağlık sigortası vardır. Zorunluk sağlık sigortası; kamu kurum ve kuruluş çalışanları, özel kuruluş ve firmaların sahipleri, 16 yaşından küçük çocular, 18 yaşına kadar öğrenciler, önlisans öğrencileri, sadece emeklilik maaşı alan vatandaşlar, 2 yaşından küçük çocuklara bakan ebeveynler, askeri personel, çobanlar, ceza evinde bulunan mahkumları kapsar. Yabancı ülke vatandaşları ve vatansız kişilerin sağlık sigortası gönüllü sigorta kapsamındadır.
24 saat çalışan travmatoloji, çocuk ve bulaşıcı hastalıkları hastaneri ve acil ambulans sistemi vardır. Az sayıda eczane bulunur.
Tedavi için yurtdışına giden Moğol vatandaşları, yurtdışında aldıkları sağlık hizmet bedelinin %5ini devletten talep edebilmektedir.
Ulan Bator şehrinde 3 büyük devlet hastanesine sahiptir. Bunlardan ikisi genel biri kanser hastalıkları üzerine hizmet veren dal hastanesidir. Hastanelerde fazla bekleme süresi vardır ve kalabalıktır. Bunun dışında 7 özel hastane ve birçok poliklinik vardır. Özel hastanelerin 3 tanesini Güney Koreliler işletmektedir.
Moğolistan vatandaşı olup dünyanın dört bir yanında hizmet veren cerrahlara devletten “memleketine dön” çağrısı yapılsa da çağrı karşılık bulmamıştır.
Avrupa Birleşik Krallık
Birleşik Krallık Avrupanın kuzeybatı kıyısında yer aşam Britanya Adaşar Topluluğu üzerine kurulu monarşi ile yönetilen bir devlettir. İngiltere, Birleşik Krallığı oluşturan 4 ülkeden en geniş ve en kalabalık olanıdır. 60 milyondan fazla olan Birleşik Krallık nüfusunun %85’i (yaklaşık 50 milyon kişi) İngiltere’de yaşamaktadır.
Birleşik Krallıkta sağlık hizmetleri devlet tarafından Ulusal Ssağlık Sistemi (National Health Services NHS) aracılığıyla ve çoğunlukla ücretsiz olarak sunulmaktadır. NHS’nin yanı sıra özel sektör tarafından sunulan ve kişilerin ücret karşılığı erişebildikleri sağlık hizmetlerini kapsayan özel sağlık sistemi de mevcuttu, fakat özel sağlık harcamaları toplam sağlık harcamalarının yaklaşık %16-18’ini oluşturmaktadır. Devlet tarafından geri ödeme kapsamında karşılanmayan en önemli hizmetler göz tedavileri, dişçilik hizmetleri ve estetik ameliyatlarıdır.
2014 yılında yayımlan çalışma kapsamında mülakat yapılan kişilerin sağlık hizmeti almak için yurt dışına çıkma nedenleri üç ana başlık altında toplanmış;
Birleşik Krallıkta sağlık hizmetleri NHS tarafından uzun bekleme süreleriyle sağlanmaktadır. NHS yasasına göre hastalar ilk general practitioner (GP) gider, GP’nin önerdiği uzman doktora sevk edilen hastanın 18 jafta yani 4.5 ay içerisinde tedaviye başlama hakkı vardır. Kanser şüphesi olanların 2 hafta içerisinde uzman doktora gitme hakkı vardır. Göz tedavisi, dişçilik hizmetleri ve estetik ameliyatları devlet tarafından karşılanmamaktadır. Hastalar daha çok dişçilik, kozmetik, üreme sağlığı ve obezite ile ilgili tedavi ve operasyonlar için yurt dışına çıkmayı tercih etmektedirler.
Güney Amerika
Kolombiya
Güney Amerikadaki iki büyük okyanısa kıyısı olan tek ülke Kolombyadır.Resmi dil İspanyolcadır. Güney Amerikadaki okur-yazar oranı en yüksek olan ülkelerden biridir. Halkın %80i okuma yazma bilmektedir. 22 üniversitesi vardır. ABD ve Avrupada sürekli olarak artmakta olan sağlık giderleri nedeniyle sağlık turistleri için giderek gözde bir destinasyon konumuna gelmektedir. Daha çok kometik cerrah,, diş tedavileri gibi hayati tehlikesi olmayan durumlar için geçerlidir. Ülkedeki hastaneler uluslarası düzeyde eğitim görmüş en yüksek standartları karşılayabilen doktorlarıyla en üst seviyede hizmet vermektedir. Tüm sağlık ve yardımcı sağlık personeli İngilizce konuşabilmektedir. Diğer gelişmiş ülkelerdeki plastik cerrahi işlemi Kolombiyadaki cerrahi işlemin hemen hemen 2.5 katıdır. Amerikada yaşamakta olan Hispanik nüfus Kolombiyanın bir diğer avantajıdır. Kolombiya Latin Amerika ülkeleri arasında en iyi sağlık hizmetleri alt yapısına sahiptir. Sağlık turizmi hizmeti sunan yaklaşık 50 sağlık tesisi vardır bunlardan 3 tanesi JCI akreditedir.
Meksika
Medikal turzim birliğinin 2013 yılında ‘medikal turizm hasta anketi’ verilerine göre medikal turizmde en yüksek talep gören ülkeler sırasıyla Meksika ve Hindistandır. 2013 yılında medikal turizm kapsamında 12 milyon uluslarası turistin geldiğini ve bunların 6.5 milyonun Amerikadan geldiği açıklanmıştır. Ülkede 4 hastane JCI sertifikasına sahiptir. Coğrafi boyutları açısından dünyanın en büyük ülkelerinden biridir. Yabancı dili İspanyolca olan ülkeler arasında nüfusu en kalabalık olan ülkedir. 10 yılda sağlık turizmi açısından en hızlı gelişen ülkelerden biridir. ABD vatandaşlarının öncelikli tercih ettiği ülkelerin başında yer almaktadır. Obezite cerrahisi, kök hücre tedavileri, ortopedik cerrahiler, kozmetik cerrahi ve dental klinikler öne çıkan sağlık hzimeti sunum merkezlerine sahiptir. Diş tedavilerinde fiyatlar ABD fiyatlarının %35-40 civarıdır. Diğer cerrahi işlem fiyatlarında %50 civarında farklar görülmektedir. Meksikada ulaşım kolaylığı, düşük fiyat, ileri teknoloji ve yapılanmış tatil merkezleri diğer ülkelerdeki vatandaşların sağlık hizmeti olarak burayı tercih etmesine neden olmaktadır. Son zamanlarda Amerikan diş hekimleri tarafından Meksikada yapılan işlemler için sık karşılaşılan ciddi enfeksiyon ve uygun olmayan malzeme ile kalitesiz işçilik açısından uyarılar yapılmaktadır.
Hemen hemen tüm hekimler iyi derecede İngilizce konuşmaktadır. İleri teknoloji ve düşük fiyatlar diğer önemli avantajlardır. Pfizer, Roche ve Bristol-Myers gibi ilaç üreten firmaların FDA onaylı tedavi amaçlı ilaçlarının Meksika tarafında %60 kadar ucuz olması yine önemli avantajdır.
Brezilya
Güney Amerikanın en büyük ve kalabalık ülkesidir. Brezilya medikal turizm açısından önde gelen destinasyonlardan biridir.Brezilya kozmetik cerrahi alanında eğitim fırsatları sağladığı için pek çok cerrah tarafından ilgi görmektedir. Burada eğitimini tamamlayan cerrahların çoğu klinik açarak yurtdışından gelen hastalara sağlık hizmeti sunmaktadır. Kozmetik cerrahinin yanı sıra Brezilya, akıl sağlığı , üreme sağlığı ve kadın sağlığı gibi alanlarda medikal turizm açısından talep görmektedir.Brezilyada bulunan Hospital Israelita Albert Eintein JCI tarafından akredite edilen ilk hastanedir. 1999dan bu yana 43 hastane ve kurum akredite olmuştur.
İskandinav Ülkeleri
Danimarka
Almanyanın kuzeyindeki Jutland yarımadası ile 406 adadan oluşan bir ülkedir. Başkenti Kopenhag, ülkenin doğusundaki Zealand adasındadır. Grönland ve Faroe Adaları özek yönetime sahiptir. Danimarkada İskandinavyalı, Eskimo, Alman ve Türk nüfusu bulunmaktadır. 60.000e yaklaşan Türk nüfusu ülkedeki en büyük azınlığı oluşturmaktadır. Resmi din Protestan Lüteryenliktir. En yaygın kullanılan dil Danca ve Fareo dilidir. Danimarka Batı Avrupada Norveç ve İngiltereden sonra üçüncü büyük petrol üreticisidir.
Danimarka tüm halkı çevreleyen kapsayıcı bir sağlık sistemi modelini benimsemiştir. Hertürlü temel, geliştirici, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin tümünün bütün ülkede ve herkese aynı şartlarda verilmesini sağlayacak tam kapsamlı bir sağlık sosyal güveniği organizasyonunu esas almıştır. Sağlık güvenliği hizmetleri ve hastanelere yatış işlemleri ücret alınmadan gerçekleştirilmektedir. Danimarkada sağlık hzimetleri birinci basamak sağlık hizmetleri ve hastane hizmetleri olarak iki bölümden oluşur. Birinci basamak sağlık himetlerini pratisyen hekimler, uzman hekimler, diş hekimleri, fizyoterapistler ve heöşireler vermektedir. Hastaneler ikinci ve üçüncü düzey tedavi odaklı sağlık hizmetlerine ya da özel bakım gerektiren tıbbi durumlarda sunulan hizmetlerle ilgilenir.Uluslarası bir bakışla danizmarkada sağlık duurmu için genel olarak iyi denebilir ancak son 10-20 yılda bir gerilemeden söz edilmektedir. Danimarkada sağlık gelişiminde duruş olduğu iddia edilmektedir.
Finlandiya
Başkenti Helsinkidir. Doğusunda Rusya kuzeyinde Norveç ve batısında İsveç yer alır. Kadın erkek oranı yaklaşık olarak eşittir. Kusursuz kamu hastanelerinin yanı sıra en büyük gider maddesi kapsamlı aile destek hizmetleri sunmaktadır. Finlandiyadaki sağlık sigorta kapsamı oranı %100 dür. Her Fin vatandaşı ve ülkede daimi ikamet eden herkes Finlandiya ulsal sağlık sigortasına tabidir.
Sağlık turizmi açısından Finlandiya Avrupanın en kaliteli havasına sahiptir ve uzun yıllar boyunca SPA ve sauna kültürünü geçmişten günümüze yaşatmıştır. Ülkede her çeşit büyüklükte ve tipte sauna bulunmaktadır. Böğürtlen, ren geyiği sütü, kuzey denizi tuzu gibi doğan ürünler sapalarda kullanılmaktadır. İskandinavya ülkeleri arasında hastaların tedavi bekleme süresi en uzun olan ülke Finlandiyadır. Fin hastalarının yutdışında planlı tedavi için tercih ettikleri ilk 7 ülke; İsveç, Estonya, İspanya, Almanya, ABD, Tayland ve Litvanyadır.
İsveç
Yüzölçümü ile İskandinavyanın en büyük ülkesidir.İsveçte nüfus hızla yaşlanmıştır.m Ülkenin resmi dili İsveççe olmasına rağmen bir kısım yerlerde Samice ve Fince konuşulduğu görülmektedir. 20. Yy da İsveç dünyada gelir vergisi yükünün en ağır olduğu ülke olmanın karşılığında eğitim, sağlık, çocuk ve yaşlı bakımı, fiziksel, zihinsel ve psikolojik engellilere sağlanan yardımlar, ,işsizlik ve emeklilik gibi alanlarda dünyanın en cömert sosyal refah devleti sistemini kurmuştur. İsveçte tüm bireylerin hayatlarının her aşamasında temel ekonomik ihtiyaçlarının temini devletin garantisi altındadır. Diğer gelişmiş Avrupa ülkelerinde olduğu gibi sağlık sistemi İsveç için gittikçe büyüyen bir sorun halindedir. Özellikle acil servislerde uzun bekleme süreleri, uzun süreli bakım hizmetlerinde yaşanan sorunlar ve syandart bilimsel kriterlerin altında kalan hizmet sunumu hemen her hafta önemli medya organlarının yerini tutmaktadır.
Norveç
Resmi adı Norveç Krallığıdır. 2010 yılında yaş ortalaması kadınlar için 83 erkekler için 79dur. Bokmal ve Nynork Norveççesi resmi dil iken Sami dili de 9 yerel bölgede resmi dil olarak kullanılmaktadır. Norveçin iyi gelişmiş bir sosyal güvenlik sistemi ve ona bağlı olan geniş bir sağlık sistemi vardır. Dünyadaki en gelişkin ve en kapsamlı sosyal güvenlik sistemlerinden birisi Norveçe aittir.Norveçteki insanlar işsizlik, yaşlılık veya hastalık boyunca ekonomik yardım veya diğer hizmetlerden yararlanırlar.Kişinin sağlık durumunun değerlendirilmesi ve tedavi kurumlarına ulaşım harcamaları da sigortaların kapsamı içindedir. Norveçte kalp ve damar hastalıkları azalmakta kanser alerjiler, solununla ilgili hastalıklar kas- iskelet hastalatıkları ile, zor fiziksel işler veya basmakalıp hayat yaşamaktan dolayı halsizlik hissetme şikayetleri artmaktadır. Norveç nüfusu giderek yaşlanmaktadır ve sağlık sistemi üzerine ek bir yük getirmektedir. Yaşlılar için bakım hizmetlerin öncelik verilmektedir.